Hoe je je hoestende kind kunt helpen

Als je kleintje hoest, vraag je je waarschijnlijk af wat de oorzaak is. Hoewel hoesten vreselijk kan klinken, is het meestal geen teken van een ernstige aandoening. Hoesten is een gezonde en nuttige reflex die helpt de luchtwegen in de keel en de borst vrij te maken. Meestal kan de hoest van je baby of peuter worden aangepakt met eenvoudige huismiddeltjes. In sommige gevallen kan het hoesten van je kind echter een teken zijn van iets ernstigers en kan een behandeling van zijn zorgverlener nodig zijn. Lees verder om meer te weten te komen over de verschillende soorten hoest, wat hoesten kan veroorzaken en welke behandeling nodig kan zijn. 

Wat kan hoesten veroorzaken?

Hoesten is bijna altijd het gevolg van irritatie van de luchtwegen. Wanneer de zenuwuiteinden in de keel, luchtpijp of longen de irritatie voelen, wordt lucht reflexmatig en met kracht door de gangen uitgestoten. In principe helpt hoesten de luchtwegen vrij te houden. Het meest voorkomende irriterende middel is slijm, een vloeistof die de neusholtes reinigt en hydrateert. Wanneer er veel slijm wordt afgescheiden, zoals bijvoorbeeld bij een verkoudheid, hoopt dit vocht zich op in de keel, irriteert de luchtwegen en veroorzaakt hoesten. Hoesten worden meestal in verband gebracht met ademhalingsaandoeningen zoals verkoudheid, bronchiolitis, kroep, griep en longontsteking. Hoest kan echter ook worden veroorzaakt door allergieën, inslikken van een vreemd voorwerp (zoals klein speelgoed of een noot), of een tijdelijk irriterend middel dat wordt ingeademd, zoals verfdampen of tabaksrook. 

Waarom klinken niet alle hoestbuien hetzelfde?

Niet alle hoestbuien zijn gelijk, en daarom klinken sommige hoestbuien droog en blafferig, terwijl andere vochtig klinken en van diep binnenuit lijken te komen. Meestal is het de plaats van de irritatie die het geluid van de hoest beïnvloedt. Een irritatie van de trachea (luchtpijp) of de bronchiën (de buisjes die van de luchtpijp naar de longen vertakken) klinkt bijvoorbeeld dieper en rasperig. Een irritatie in het strottenhoofd veroorzaakt hoesten dat blafferig klinkt. De manier waarop een hoest klinkt geeft niet altijd aan wat de hoest veroorzaakt, maar kan wel een belangrijke aanwijzing zijn. Je zorgverlener zal ook andere factoren en symptomen overwegen bij het bepalen van de oorzaak van het hoesten van je baby. 

Soorten hoesten

In de onderstaande tabel kun je verschillende soorten hoesten en een aantal mogelijke oorzaken zien. Houd er rekening mee dat de kenmerken van een hoest kunnen verschillen en dat alleen je zorgverlener een accurate diagnose kan stellen voor je kind. 

Een hoest behandelen

De behandeling die je baby nodig heeft voor het hoesten, hangt af van wat in de eerste plaats de oorzaak van de hoest is. Wat de zorgverlener van je kind bijvoorbeeld zou aanbevelen voor een door astma veroorzaakte hoest, zal waarschijnlijk verschillen van wat hij zou aanbevelen voor een hoest veroorzaakt door een virusinfectie. Maar veel hoestbuien worden veroorzaakt door virussen. Meestal mag het virus zijn gang gaan en zal het hoesten uiteindelijk verdwijnen als de infectie verdwijnt. Geef je baby of jonge kind geen vrij verkrijgbare medicijnen tegen hoesten of verkoudheid. Deze kunnen ernstige bijwerkingen veroorzaken en blijken niet effectief te zijn. 

Remedies voor het hoesten van je baby

De meeste hoestbuien gaan vanzelf weg, maar in de tussentijd kun je het volgende proberen om je kind zich comfortabeler te laten voelen: 

• Bied meer drinken aan om de luchtwegen vochtig te houden en om je kind goed gehydrateerd te houden. 

• Zet een luchtbevochtiger met een koele nevel aan, vooral als de lucht in je huis erg droog is. 

• Ga met je kind in de badkamer zitten met de deur dicht terwijl er een warme douche loopt om veel stoom te creëren. Door de warme vochtige lucht in te ademen kunnen de symptomen van hoesten worden verlicht. 

• Voor een ouder kind dat 's nachts hoest, kun je proberen het hoofd van het bed omhoog te zetten. 

Het is altijd het best om je zorgverlener te raadplegen over eventuele huismiddeltjes tegen hoesten. 

Specifieke hoest en de symptomen ervan

Om de hoest van je kind te behandelen, moet je zorgverlener eerst de oorzaak vaststellen. Hoesten kan een symptoom zijn van een aantal verschillende ziektes en aandoeningen, die elk extra symptomen kunnen veroorzaken. Klik op de onderstaande links om meer te weten te komen over een aantal van deze ziektes en aandoeningen en om een lijst met andere symptomen te bekijken die naast hoesten kunnen voorkomen. 

Allergieën

Symptomen van allergieën:

• droge of moeilijk te stoppen hoest

• rode en jeukende ogen

• opgezwollen ogen

• niezen

• loopneus

• jeukende neus, oren, mond en/of keel

• zwelling of verstoppen van de neus

• piepende ademhaling

• benauwdheid op de borst

• kortademigheid

Allergieën kunnen een chronische hoest veroorzaken, een die voor een lange periode niet verdwijnt. Wanneer het ademhalingssysteem geïrriteerd raakt door een allergeen, zal slijm naar beneden druppelen achterin de keel, wat een droge en moeilijk te stoppen hoest kan veroorzaken. Bij sommige hoestbuien die met allergieën in verband worden gebracht, ontstaat er ook een helder slijm. Het nemen van maatregelen om mogelijke allergenen uit je huis te verwijderen, kan allergieaanvallen helpen voorkomen. Hoewel de meeste allergieën eerder een ergernis zijn dan een gezondheidsrisico, is er wat de symptomen betreft enige overlapping met astma. Het beste plan is om je kleintje door zijn zorgverlener te laten onderzoeken voor een professionele diagnose en behandelingsaanbevelingen. 

Astma

Symptomen van astma:

• piepende ademhaling of hoesten, meestal 's nachts of vroeg in de ochtend

• De piepende ademhaling of hoest kan erger worden als reactie op allergenen of irriterende stoffen, of als gevolg van rigoureuze bewegingen of lichaamsbeweging.

• kortademigheid

Astma is een van de meest voorkomende chronische ziektes bij kinderen. Hoewel de symptomen van kind tot kind sterk verschillen, is een duidelijk symptoom piepende ademhaling, een fluitend geluid in de borst tijdens het ademhalen. Behandelingen voor astma bij oudere kinderen kunnen bestaan uit een controlemedicatie die wordt gebruikt met vernevelaars, verstuivers of inhalators. De zorgverlener van je kind kan een diagnose stellen en uitleggen of veranderingen in levensstijl of medicatie nodig zijn. Als je kind astma heeft, kan het helpen om allergenen te verminderen die astma in huis kunnen veroorzaken, zoals het gebruik van stofmijtbestendige hoezen op de matras en kussens van het kind. 

Bronchiolitis

Symptomen van bronchiolitis:

• droge, aanhoudende hoest

• lichte koorts

• loopneus of verstopte neus

• piepende ademhaling

• problemen met slikken en zuigen

• lippen en vingertoppen worden blauw

• ingetrokken huid rond de ribben en het borstbeen

Bronchiolitis is een infectie die de bronchiolen, de kleine ademhalingsbuisjes in de longen, aantast en een droge en aanhoudende hoest kan veroorzaken. Het is een veel voorkomende ziekte in de vroege kinderjaren, het meest voorkomend bij kinderen jonger dan twee jaar. Bronchiolitis wordt meestal veroorzaakt door het respiratory syncytial virus (RSV),dat ontsteking en zwelling in de bronchiolen veroorzaakt. Deze ontsteking kan de luchtstroom belemmeren. Bronchiolitis is niet hetzelfde als bronchitis, een infectie van grotere luchtwegen, de bronchiën genaamd. De zorgverlener van je kind kan je aanraden om de lichte symptomen van bronchiolitis te behandelen met zoute neusdruppels of paracetamol. Als je tekenen van uitdroging opmerkt, zoals een droge mond of te weinig plassen, of als je kleintje moeite heeft met ademhalen, bel dan onmiddellijk de zorgverlener. 

Verstikking

Verstikkingssymptomen:

• plotseling hoesten

• problemen met ademhalen

• pijgende of piepende ademhaling

• de huid wordt blauw

• in paniek raken

• niet kunnen praten, huilen of geen geluid kunnen maken

• slap worden of bewusteloos raken

Als iets op de verkeerde manier wordt ingeslikt, zoals voedsel, vloeistof of een ander voorwerp, kan je kind plotseling gaan hoesten. Dit is de manier waarop de longen proberen het voorwerp los te maken en de luchtwegen vrij te maken. Als je kind of baby langer dan een paar minuten hoest, of als hij moeite heeft met ademhalen, zoek dan onmiddellijk medische hulp zodat het vreemde voorwerp veilig verwijderd kan worden. Steek je vingers niet in de keel om te proberen het voorwerp te verwijderen, want dat kan datgene wat daar vastzit verder naar beneden duwen. Om verstikkingsincidenten te voorkomen, mag je je baby of peuter geen stukjes hard voedsel geven, zoals noten; laat je kind niet alleen tijdens maaltijden; en houd alles wat verstikkingsgevaar kan opleveren buiten bereik. 

Verkoudheid

Symptomen van verkoudheid:

• ofwel een vochtig klinkende hoest of een irriterende, droge hoest

• loopneus

• niezen

• koorts

• verminderde eetlust

• keelpijn

• prikkelbaarheid

• opgezwollen klieren in de hals

Een van de meest voorkomende ziektes die hoesten veroorzaken is een verkoudheid, een infectie van de bovenste luchtwegen. Verkoudheden worden veroorzaakt door virussen, die zich van de ene persoon naar de andere kunnen verspreiden via niezen of hoesten, of via een besmet oppervlak of besmette hand. De symptomen verdwijnen meestal vanzelf in ongeveer 7 tot 10 dagen, maar het is mogelijk dat de verkoudheidssymptomen aanhouden en dat een ziekte zoals longontsteking zich ontwikkelt. Als de symptomen erger worden of als je kind jonger is dan drie maanden en een hoestbui of verkoudheid krijgt, is het het veiligst om onmiddellijk met de zorgverlener van je kleintje te praten, zodat hij kan worden gecontroleerd. Bij een pasgeboren baby kan een verkoudheid snel veranderen in iets wat ernstiger is, dus het is de moeite waard om bij de eerste symptomen medische hulp te zoeken.

Kroep

Symptomen van kroep:

• blaffende hoest

• 's nachts veel meer hoesten

• hoog geluid bij het inademen

• verstopte neus

Kroep is een ontsteking van het strottenhoofd (stemband) en de trachea (luchtpijp) en kan bij kinderen blaffend hoesten veroorzaken. Het wordt veroorzaakt door een virus, meestal het para-influenzavirus, en komt meestal voor bij kinderen tussen drie maanden en drie jaar, vooral in de herfst en winter. Strategieën om de symptomen van kroep te beheersen zijn onder andere het inademen van warme, vochtige lucht (zoals uit een stoombad), of zelfs je kind meenemen naar buiten, als het weer het toelaat, voor wat koele nachtelijke lucht. De zorgverlener van je kind kan ook medicijnen voorschrijven om de zwelling in de keel en bovenste luchtwegen te helpen verminderen. 

Griep

Symptomen van griep:

• plotselinge koorts van meer dan 38 °C

• koude rillingen en trillingen

• hoofdpijn

• pijn

• vermoeidheid

• keelpijn

• droge, haperende hoest

• lopende of verstopte neus

Griep, ook wel influenza genoemd, wordt veroorzaakt door een virus en heeft dezelfde symptomen als een gewone verkoudheid, waaronder een droge haperende hoest. Maar met de griep zal je kind zich waarschijnlijk veel zieker voelen. Griepsymptomen verdwijnen meestal vanzelf in ongeveer een week of twee, en je kunt helpen je kleintje comfortabel te houden met voldoende vocht en rust. De zorgverlener van je kind kan ook een bepaalde behandeling aanbevelen om de symptomen te verlichten. De beste manier om je kleintje te beschermen tegen de griep is met het griepvaccin. Deskundigen raden aan dat iedereen boven de zes maanden dit vaccin elk jaar voor het griepseizoen begint, het liefst tegen eind oktober, krijgt. 

Longontsteking

Symptomen van longontsteking: 

• koorts

• verlies van eetlust

• vermoeidheid

• bleke huid

• meer huilen dan normaal

• aanhoudend hoesten

• snelle, moeizame ademhaling

• pijn op de borst

• piepende ademhaling

• lippen of nagels worden blauwachtig

Longontsteking komt meestal voor wanneer een virusinfectie van de ademhalingswegen zich naar de borst en longen verspreidt, maar het kan ook worden veroorzaakt door een bacteriële infectie. De naam betekent letterlijk ‘infectie van de long’ en kan onder andere een aanhoudende hoest veroorzaken. Als je vermoedt dat je kind of baby longontsteking heeft, neem dan contact op met je zorgverlener. Je kleintje kan een antibioticum of een andere medicatie voorgeschreven krijgen als de diagnose longontsteking gesteld wordt. Je kunt helpen voorkomen dat je kleintje een infectie krijgt die kan leiden tot longontsteking door ervoor te zorgen dat zijn inentingen up-to-date zijn, waaronder het krijgen van het vaccin tegen pneumokokkenziekte. 

Sinusinfectie

Symptomen van een sinusinfectie: 

• dag en nacht hoesten

• neusafscheiding

• zwelling rond de ogen

• slechte adem

• hoofdpijn

Sinusinfecties worden soms veroorzaakt door bacteriën die ontsteking veroorzaken in een of meer van de sinussen, maar ze kunnen ook een complicatie zijn van een verkoudheid of een allergieontsteking (vooral bij kinderen ouder dan twee jaar). Het slijm uit de sinus kan terug in de keel druppelen en een geïrriteerde hoest veroorzaken. Veel sinusinfecties kunnen worden behandeld met antibiotica, dus bespreek het met de zorgverlener van je kind als je een van de bovenstaande symptomen opmerkt bij je kleintje. 

Kinkhoest

Symptomen van kinkhoest: 

• intens, aanhoudend, niet te stoppen hoesten

• een “gierend” geluid bij het ademhalen of hoesten

• kortademigheid

• symptomen van verkoudheid in de eerste twee weken

• gebied rond de mond dat er blauwachtig uitziet

• overgeven als gevolg van het onophoudelijke hoesten

Hoestbuien worden veroorzaakt door de pertussis-bacterie, die het binnenste van de bronchiën en de bronchiolen aanvallen, zoals de luchtwegen, waardoor ze ontstoken raken en de luchtwegen vernauwen. Baby's jonger dan 1 jaar lopen het grootste risico op kinkhoest, wat een levensbedreigende aandoening kan zijn en behandeling in het ziekenhuis kan vereisen. Het goede nieuws is dat kinkhoest bij baby's kan worden voorkomen door vaccinatie. Als je kleintje last krijgt van kinkhoest, kan de infectie worden behandeld met een antibioticum, maar het is belangrijk dat je er vroeg bij bent. Als je je zorgen maakt dat je baby last heeft van kinkhoest, raadpleeg dan onmiddellijk je huisarts. Bij deze ziekte kan het hoesten zelf maanden duren en zelfs terugkeren na een periode zonder symptomen. Middelen voor het hoesten van je baby, zoals het gebruik van een verdamper met een koele mist, kunnen helpen de geïrriteerde longen te kalmeren.

Wanneer moet je contact opnemen met de zorgverlener van je kind?

Bel de zorgverlener van je kind als je baby hoest of verkouden is en jonger is dan drie maanden. Voor baby's en kinderen van alle leeftijden, neem direct contact op met je zorgverlener als je kind: 

• moeite heeft om te ademen; 

• een hoest heeft die plotseling optreedt en gepaard gaat met koorts van 38 °C of hoger; 

• problemen heeft met eten of slapen door hoesten; 

• een pijnlijke en aanhoudende hoest ervaart, vooral als het om een “gierend” geluid gaat; 

• hoest waardoor je kind moet overgeven of blauw wordt; 

• begint te hoesten na het stikken in voedsel of een ander voorwerp. Soms kan het hoesten pas uren of dagen na het inademen van het vreemde voorwerp beginnen. 

Hoe voorkom je hoesten?

De meeste hoestbuien zijn viraal, dus het beste wat je kunt doen om te voorkomen dat je kleintje een hoestbui krijgt, is om te voorkomen dat hij in contact komt met een virus. Hier zijn een paar manieren om een virusinfectie te voorkomen: 

• Was regelmatig de handen van jou en je kleintje en zorg ervoor dat alle familieleden en zorgverleners dit ook doen. 

• Bedek je mond en neus als je hoest of niest, en als je kleintje oud genoeg is, leer je hem hetzelfde te doen. 

• Gooi gebruikte zakdoekjes onmiddellijk in de prullenbak. 

• Was vaat en keukengerei in de vaatwasser of in warm water met zeep. 

• Deel geen tandenborstels, keukengerei, bekers of washandjes. 

• Als je kleintje ouder wordt, leer hem dan zijn ogen, neus of mond niet aan te raken, tenzij hij eerst zijn handen wast. 

• Houd deurknoppen, aanrechtbladen en speelgoed ontsmet. 

Als het hoesten van je kleintje wordt veroorzaakt door iets anders dan een virusinfectie, vraag je zorgverlener dan om advies over hoe je de hoest die samenhangt met de aandoening kunt beheersen. 

Het komt hier op neer:

Net als een zere keel of een druppelende neus, is hoesten een van die symptomen die je kleintje van tijd tot tijd kan krijgen. Hoewel er meestal niets aan de hand is, kun je, als je je zorgen maakt over de hoest van je kind of vragen hebt over een bepaalde ziekte, contact opnemen met de zorgverlener. 

Geef je kindje ondertussen veel knuffels en zoenen om zich getroost te laten voelen. Met de juiste zorg zal het hoesten van je baby verdwijnen en zal hij zich weer normaal, gelukkig en gezond voelen.

GERELATEERDE BABY TOOL

Baby groeischema

Houd de lengte, het gewicht en de hoofdomtrek van je baby in de gaten voor een gemiddelde groei met onze eenvoudige tool.

Vul de gegevens van je baby in*:

What is your child*

Jongen Meisje

Verplicht veld

Leeftijd (maanden)

Verplicht veld

Gewicht (kg)

Verplicht veld

Lengte (cm)

Verplicht veld

Hoofdomtrek (cm)

Verplicht veld

Volg de groei van je baby

*Invoer gegevens van de laatste metingen van je baby **Bron: World Health Organization